1911 – 2011 Εκατό χρόνια Λύκειο των Ελληνίδων (ΛτΕ).
1991 – 2011 Είκοσι χρόνια Λύκειο Ελληνίδων Λήμνου (ΛΕΛ).
Διπλή γιορτή λοιπόν! Και όταν γιορτάζουμε, ανοίγουμε τα σπίτια μας και κερνάμε. Είκοσι χρόνια Λυκειάδα και εγώ, νομίζω δικαιούμαι να αναφερθώ στο ξεκίνημα του ΛτΕ και του ΛΕΛ που συμμετείχα ενεργά.
Για τα 100 χρόνια του ΛτΕ, το κεντρικό λύκειο, τα 50 Λύκεια παραρτήματα και τα 16 Γραφεία του εξωτερικού, ετοιμάζονται να γιορτάσουν το γεγονός με σειρά εκδηλώσεων αποτίοντας φόρο τιμής στην Καλλιρρόη Παρρέν πρωτοπόρο του γυναικείου κινήματος.
Η Καλλιρρόη Παρρέν, εμπνεύστρια και πρώτη εκδότρια της «Εφημερίδας των Κυριών» υπήρξε ιδρύτρια του ΛτΕ που σκοπό είχε τον μεταξύ των γυναικών των Γραμμάτων, των Επιστημών και των Τεχνών, σύνδεσμο προς αναγέννηση και διατήρηση των Ελληνικών Εθίμων και Παραδόσεων.
Ο τίτλος Λύκειο, παραπέμπει στα Λύκεια Λέσχες (Lyceum clubs), θεσμός που καθιερώθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα στην Ευρώπη.
Το ΛτΕ ξεκίνησε τις δραστηριότητές του στην Αθήνα δυναμικά οργανώνοντας την Πρωτομαγιά του 1911 στο αίθριο του Ζαππείου την πρώτη επίσημη γιορτή τα «Ανθεστήρια».
Η εκδήλωση σημείωσε εντυπωσιακή επιτυχία και έδωσε σημαντική ώθηση στις φιλοδοξίες του, νεαρού τότε, σωματείου να ξεκινήσει κύκλους φιλολογικών, καλλιτεχνικών και παιδαγωγικών διαλέξεων. Ανατέθηκε σε επιτροπή μουσικών η ενορχήστρωση των Ελληνικών χορών. Έδινε παραστάσεις στο Βασιλικό Θέατρο και στο Αχίλλειο της Κέρκυρας και καθιέρωσε τη γνωστή ετήσια «Εορτή του Σταδίου» στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Η Γιορτή αυτή περιελάμβανε Ελληνικούς χορούς, παραδοσιακή μουσική και «πλαστικές εικόνες», οι οποίες αναβίωναν στιγμής της Ελληνικής Ιστορίας.
Τότε ξεκίνησε και η κατάρτιση της ιματιοθήκης των εθνικών ενδυμασιών.
Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων όλες οι δραστηριότητες του Λυκείου στράφηκαν και συνέβαλαν στην Εθνική προσπάθεια.
Οργανώθηκε νοσοκομείο με το μέτωπο της Ηπείρου. Στο χώρο του Λυκείου λειτούργησε σχολή εκπαίδευσης νοσοκόμων πολέμου. Ιδρύθηκε εφορία παροχής εργασίας στις γυναίκες των επιστράτων.
Η δραστηριότητα του ΛτΕ ήταν πάντοτε πολυσχιδής.
Κοινός στόχος να ατενίζει το μέλλον με σεβασμό στις αξίες της παράδοσης, πράγμα που το εξέφραζε με χίλιους δυο τρόπους και με πολλές πρωτοβουλίες.
Λειτουργούσε και λειτουργεί σα θεσμοφύλακας της λαϊκής μουσικοχορευτικής τέχνης και παράδοσης και έχει επιβραβευτεί πολλές φορές γι αυτό, ακόμα και σε διεθνές επίπεδο.
Το 1914 η Καλλιρρόη Παρρέν συμμετείχε στο Α’ Συνέδριο του Διεθνούς Συνδέσμου Λυκείου Λεσχών στο Παρίσι.
Το 1914 – 1915 ιδρύθηκαν τα πρώτα παραρτήματα του ΛτΕ στη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, τη Σύρο και τα Χανιά.
Ογδόντα χρόνια από την ίδρυση του ΛτΕ, το 1991 ιδρύθηκε το δικό μας παράρτημα ΛΕΛ, με πρωτομάστορα την Ουρανία Βαγιάκου, πρώτη εκλεγμένη Πρόεδρο και ένα άξιο Διοικητικό Συμβούλιο που έπιασε το μυστρί και άρχισε να χτίζει το Λύκειο πετραδάκι πετραδάκι.
«Θέλετε να στρατευθείτε;» με ρώτησε η τότε Πρόεδρος του Κεντρικού Λυκείου, αείμνηστη Τότα Βαληνάκη, όταν με κάλεσε στο Κεντρικό Λύκειο να με γνωρίσει. Είχα οριστεί αντιπρόσωπος του ΛΕΛ στο Κεντρικό Λύκειο του οποίου από τότε είμαι μέλος. Η καταφατική μου απάντηση βγήκε διστακτικά. Εκείνο το «στρατευτείτε» με προβλημάτισε. Θα είμαι καλή στρατιώτης;
«Πρέπει να βοηθήσετε την αδερφή σας, τη ρίχνουμε σε βαθειά νερά, το ξέρετε;» και τα λόγια της κας Βαληνάκη έπεσαν καρφιά πάνω στο «Ναι» μου και το στερέωσαν. Έτσι, παραμένω στρατιώτης μέχρι σήμερα.
Η Ουρανία Βαγιάκου βέβαια, ήξερε καλά να κολυμπά και ανταπεξήλθε πάντοτε ηρωικά θα έλεγα, έβαλε κάτω ΨΥΧΗ, ιδέες, ικανότητες και έπιασε το μυστρί. Χάος τα προβλήματα.
Πρώτο μας μέλημα η αυθεντική απεικόνιση της τοπικής μας φορεσιάς. Η κατ’ εξοχήν γνώστης της Ελληνικής φορεσιάς, Ιωάννα Παπαντωντίου, Πρόεδρος του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος, μας βοήθησε σ’ αυτό.
Οργασμός να βρεθούνε τα υφάσματα, τα εργαστήρια, τα τσαρούχια, τα παπούτσια, οι τρέσες, οι φούντες κ.λπ. Τα πρώτα κεντήματα τα κάμαμε μόνες μας. Η πρώτη διαδρομή της σημαίας μας ήταν ένας ποδαρόδρομος από τη Στοά Αρσακείου, όπου την είχα παραγγείλει μέχρι τη Νέα Σμύρνη. Ποιό ταξί θα μ’ έπαιρνε μ’ ένα τετράμετρο κοντάρι αγκαλιά; Η μόνη οικονομική στήριξη ήταν οι εισφορές των χορευτών και των μελών. Απ’ το Υπουργείο Πολιτισμού με χίλιες δυο ενοχλήσεις αποσπούσαμε κάθε χρόνο ένα μικρό ποσό.
Το Κεντρικό Λύκειο μας ενίσχυσε μ’ ένα τσάι που διοργάνωσε προς τιμήν του νεοϊδρυθέντος παραρτήματος στο οποίο, εκτός των μελών του Κεντρικού Λυκείου, συμμετείχαν και 110 Λημνιές των Αθηνών, μια απίστευτη για τα Λυκειακά δεδομένα συμμετοχή. Όλες έτρεξαν στο κάλεσμά μας να συμμετάσχουν προσφέροντας τον οβολό τους. Τα βενιζελικά και τα μυγδαλωτά έκαμαν και γευστικά γνωστή τη Λήμνο στο αθηναϊκό λυκειακό κοινό που μας υποδέχτηκε στους κόλπους του με παινέματα και χαϊδέματα.
Έτσι ξεκίνησε η είσοδός μας στη Λυκειακή Οικογένεια του Κεντρικού Λυκείου, με το οποίο συνεργαζόμαστε, λογοδοτούμε για τα πεπραγμένα μας και συμπορευόμαστε με γνώμονα το κοινό καταστατικό.
Στη Λήμνο κάτι καινούργιο γεννιόταν που έβγαλε απ’ τα σεντούκια την παράδοση και την έβαλε στο θρόνο που της έπρεπε. Η συρροή των παιδιών αθρόα. Η εγγραφή των μελών επίσης. Έπρεπε να βρεθούν διδάσκαλοι χορού, αίθουσα διδασκαλίας, αίθουσες στέγασης γενικώς. Το νεαρό Διοικητικό Συμβούλιο, με Πρόεδρο την Ουρανία Βαγιάκου, ρίχτηκε στη δουλειά, δουλειά, δουλειά για να πραγματοποιήσει τους στόχους του.
Βοηθούσαν σ’ αυτό και τα μέλη για τα οποία υπήρχε πάντα μια μεγάλη αγκαλιά. Αυτό το δέσιμο ήταν βασικό για να επωμισθεί το ΛΕΛ, το πρώτο κιόλας καλοκαίρι εκείνη την αξέχαστη πολύπονη και πολυέξοδη εκδήλωση που έγινε στο γήπεδο της Μύρινας με τη συμμετοχή πέντε Λυκείων της Βορείου Ελλάδος που έτρεξαν να δώσουν χείρα βοηθείας στο νεοσύστατο παράρτημά μας με πολυπληθείς χορευτικές ομάδες, υπέροχες φορεσιές και παραδοσιακή μουσική που σκόρπισαν ευφορία, χρώματα, ήχους στο νησί που χόρευε στους ρυθμούς του «Μήλο μου Κόκκινο». Τα 150 άτομα εξ’ αυτών, φιλοξενήθηκαν από τα μέλη μας.
Ήταν τα δικά μας ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΑ.
Το ΛΕΛ είχε θεμελιωθεί. Ο Λημνιακός λαός είχε καταλάβει τι είναι το Λύκειο και το αγκάλιασε με αγάπη και προσφορά. Την πορεία και την κοινωνική προσφορά του ΛΕΛ τη γνωρίζει πια όλος ο Λημνιακός λαός.
Σήμερα η Λήμνος, χάρη σ’ αυτό, γνωρίζει τις παραδόσεις και τους χορούς όλης της Ελλάδος, Μ. Ασίας, Πόντου.
Σήμερα, όλα τα Λύκεια Παραρτήματα της Ελλάδος, χορεύουν τους Λημνιούς παραδοσιακούς χορούς. Η ανταλλαγή γνώσεων πάνω στο χορευτικό ρεπερτόριο, διάδοση και τήρηση των Ελληνικών παραδόσεων, ήταν το ζητούμενο του παραρτήματός μας και το πέτυχε.
Αξίζουν συγχαρητήρια σε όλες τις κυρίες, χοροδιδασκάλους, χορευτές και χορεύτριες που εδώ και είκοσι χρόνια υπηρέτησαν και υπηρετούν το ΛΕ με γνώμονα την «ΠΡΟΣΦΟΡΑ». Και την προσφορά δεν την απαξιώνουμε ποτέ απ’ όπου κι αν προέρχεται.
Το Λύκειο των Ελληνίδων αποτελεί θεσμό και δεν ανήκει σε κανέναν. Το Λύκειο μας χρειάζεται όλους.
Την προσφορά λοιπόν, την παραλαμβάνουμε σα πολύτιμη κληρονομιά και προχωρούμε με δημιουργικά βήματα να την αυγατίσουμε για να ‘χουμε και εμείς να κληροδοτήσουμε στην επερχόμενη γενιά. Αυτό εξ’ άλλου σημαίνει παράδοση.
Το ΛΕΛ λοιπόν φέτος, γιορτάζει διπλά γενέθλια κι όταν γιορτάζουμε ανοίγουμε το σπίτι μας και κερνάμε.
Δυστυχώς, το ΛΕΛ σπίτι δικό του δεν φρόντισαν οι τοπικές αρχές να έχει, εν’ αντιθέσει με τα περισσότερα αδελφά Λύκεια της επικράτειας.
Έχει όμως μεγάλη αγκαλιά.
Ας την ανοίξει με λαμπρές εκδηλώσεις για τη φετινή διπλή γιορτή, αποτίοντας φόρο τιμής στην Καλλιρρόη Παρρέν, θεμελιώτρια του ΛτΕ και την Ουρανία Βαγιάκου, θεμελιώτρια του ΛΕΛ.
Βαρβάρα Βαγιάκου-Βλαχοπούλου
